سەرۆکى مونافیقان ناخى دڵى خۆى دەرخست....

عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ قَالَ: أَخْبَرَنِي أُسَامَةُ بْنُ زَيْدٍ:

أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَكِبَ حِمَارًا عَلَيْهِ إِكَافٌ تَحْتَهُ قَطِيفَةٌ فَدَكِيَّةٌ وَأَرْدَفَ وَرَاءَهُ أُسَامَةَ بْنَ زَيْدٍ وَهُوَ يَعُودُ سَعْدَ بْنَ عُبَادَةَ فِي بَنِي الْحَارِثِ بْنِ الْخَزْرَجِ, وَذَلِكَ قَبْلَ وَقْعَةِ بَدْرٍ, حَتَّى مَرَّ فِي مَجْلِسٍ فِيهِ أَخْلَاطٌ مِنْ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُشْرِكِينَ عَبَدَةِ الْأَوْثَانِ وَالْيَهُودِ, وَفِيهِمْ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أُبَيٍّ ابْنُ سَلُولَ, وَفِي الْمَجْلِسِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ رَوَاحَةَ, فَلَمَّا غَشِيَتْ الْمَجْلِسَ عَجَاجَةُ الدَّابَّةِ خَمَّرَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أُبَيٍّ أَنْفَهُ بِرِدَائِهِ, ثُمَّ قَالَ: لَا تُغَبِّرُوا عَلَيْنَا, فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ وَقَفَ, فَنَزَلَ فَدَعَاهُمْ إِلَى اللَّهِ وَقَرَأَ عَلَيْهِمْ الْقُرْآنَ. فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أُبَيٍّ ابْنُ سَلُولَ: أَيُّهَا الْمَرْءُ لَا أَحْسَنَ مِنْ هَذَا, إِنْ كَانَ مَا تَقُولُ حَقًّا فَلَا تُؤْذِنَا فِي مَجَالِسِنَا وَارْجِعْ إِلَى رَحْلِكَ, فَمَنْ جَاءَكَ مِنَّا فَاقْصُصْ عَلَيْهِ. قَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ رَوَاحَةَ: اغْشَنَا فِي مَجَالِسِنَا فَإِنَّا نُحِبُّ ذَلِكَ. فَاسْتَبَّ الْمُسْلِمُونَ وَالْمُشْرِكُونَ وَالْيَهُودُ حَتَّى هَمُّوا أَنْ يَتَوَاثَبُوا, فَلَمْ يَزَلْ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُخَفِّضُهُمْ, ثُمَّ رَكِبَ دَابَّتَهُ حَتَّى دَخَلَ عَلَى سَعْدِ بْنِ عُبَادَةَ, فَقَالَ: أَيْ سَعْدُ أَلَمْ تَسْمَعْ إِلَى مَا قَالَ أَبُو حُبَابٍ يُرِيدُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ أُبَيٍّ؟ قَالَ كَذَا وَكَذَا. قَالَ: اعْفُ عَنْهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَاصْفَحْ, فَوَاللَّهِ لَقَدْ أَعْطَاكَ اللَّهُ الَّذِي أَعْطَاكَ وَلَقَدْ اصْطَلَحَ أَهْلُ هَذِهِ الْبَحْرَةِ عَلَى أَنْ يُتَوِّجُوهُ فَيُعَصِّبُونَهُ بِالْعِصَابَةِ, فَلَمَّا رَدَّ اللَّهُ ذَلِكَ بِالْحَقِّ الَّذِي أَعْطَاكَ شَرِقَ بِذَلِكَ, فَذَلِكَ فَعَلَ بِهِ مَا رَأَيْتَ. فَعَفَا عَنْهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ). أخرجه البخاري(15/ 553) برقم(6254) بَاب التَّسْلِيمِ فِي مَجْلِسٍ فِيهِ أَخْلَاطٌ مِنْ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُشْرِكِينَ, و مسلم (5/ 182)برقم(4760).

واتە: دواى هیجرەت ڕۆژێکیان پێغەمبەرى خوا(صلى الله علیه وسلم) ئەڕۆیشت سەردانى سەعدى کوڕى عوبادە بکات کە توشى نەخۆشى بوو بوو پێش جەنگى بەدر, بۆیە سوارى گوێدرێژێک بوو لەگەڵ خۆشیدا ئوسامەى کوڕى زەیدى لە دواى خۆیەوە هەڵگرتبوو ڕۆیشتن تا دایان بە لاى مەجلیسێکدا کە عبدالله ى کوڕى ئوبەى تیا بوو, مەجلیسەکە تێکەڵاو بوو لە موسڵمان و موشریک و بت پەرست و جولەکە, عبدالله ى کوڕى ڕەواحەش لەوێ بوو, کاتێ کەمێک لە تەپوتۆزى وڵاغەکەى پێغەمبەرى خوا(صلى الله علیه وسلم) چوو بەسەر مەجلیسەکەدا عبدالله ى کوڕى ئوبەى سەرکردەى مونافیقان بە جلەکەى لوتى خۆى داپۆشى و ووتى: تۆز مەکەن بەسەرماندا!..

پێغەمبەرى خوا(صلى الله علیه وسلم) سەلامى کرد لێیان و پاشان وەستاو دابەزى, بانگەوازى کردن بۆ لاى خواى گەورەو قورئانى بەسەردا خوێندنەوە.

عبدالله ى کوڕى ئوبەى ووتى: ئەى پیاو, من هیچ لەوە تێ ناگەم کە تۆ باسى ئەکەیت, هیچ شتێک لەمە ڕاست تر نییە کە تۆ دەیڵێیت, بەڵام ئیتر لە مەجلیسەکانماندا ئازارمان مەدە پێى و بگەڕێرەوە بۆ ماڵى خۆت, (یان لەمە باشتر ئەوەیە ئازارمان نەدەیت و بچیتەوە ماڵى خۆت) ئەگەر کەسێک لە ئێمە هات بۆ لات بۆى باس بکە.

عبدالله ى کوڕى ڕەواحە فەرموى: بەڵێ ئەى پێغەمبەرى خوا(صلى الله علیه وسلم) سەردانمان بکە لە مەجلیسەکانماندا ئێمە ئەوەمان پێ خۆشە.

فەرموى: ئیتر موسڵمانەکان و موشریک و جولەکەکان کەوتنە قسە ووتن بە یەک هەتا خەریک بوو پەلامارى یەکتر بدەن.

پێغەمبەرى خواش(صلى الله علیه وسلم) بەردەوام هێورى دەکردنەوە هەتا بێ دەنگ بوون...پاشان سوار وڵاغەکەى بووەوەو ڕۆیشت تا چووە ماڵى سەعدى کوڕى عوبادە.

پێغەمبەرى خوا(صلى الله علیه وسلم ) فەرموى: ئایا نەتبیست ئەبو حوباب-واتە عبدالله ى کوڕى ئوبەى-چى ووت؟ فەرموى: چى ووتوە؟

پێغەمبەرى خوا(صلى الله علیه وسلم) فەرموى: ئاواو ئاواى ووت.

سەعد فەرموى: چاوپۆشى لێ بکە ئەى پێغەمبەرى خوا, سوێند بەو خوایەى قورئانى دابەزاندۆتە سەرت لە کاتێکدا خواى گەورە بەو حەقەوە کە بۆى دابەزاندى تۆى نارد خەڵکى ئەم شارە کۆبوبونەوە تا بیکەنە سەرۆک و چواردەورى بە پاسەوان بتەنن, بەڵام کاتێ خواى گەورە ئەوەى ویست کە تۆ بەو حەقە ڕەوانە بکات ئەو لەبەر نیفاقى خۆى حەسودى بردو پێى ناخۆش بوو.

ئیتر پێغەمبەرى خوا(صلى الله علیه وسلم) چاوپۆشى لێ کرد.